Rệp giường là những côn trùng nhỏ, có màu nâu đỏ với thân hình bầu dục và dẹp. Chúng thường dài từ 5 đến 7 mi-li-métg (3/8 của một phân tây). Chúng không thể bay, nhưng có thể bò rất nhanh. Các con nhộng (các rệp giường con) dài từ 1 đến 4 mi-li-mét và có màu vàng, trắng.
Rệp giường hút máu người và thú vật. Không như một số loài ký sinh khác, chẳng hạn như chí hoặc rận, rệp giường không bám vào người hay thú để sống, như mà chỉ đến để hút máu. Chúng hoạt động nhiều nhất vào ban đêm và thường hút máu mỗi tuần. Đa số sống từ 4 đến 6 tháng, nhưng một số có thể sống cho đến một năm mà không cần hút máu. Các rệp giường cái có thể đẻ khoảng 500 trứng trong suốt cuộc đời của chúng.
Một vết cắn do rệp giường thường nổi một u đỏ hoặc một lằn dẹp có thể gây ngứa. rệp giường có khuynh hướng cắn những phần cơ thể lộ ra ngoài (không có quần áo che lại) chẳng hạn như mặt, cổ, cánh tay và bàn tay. Một vài vết cắn có thể nằm gần nhau trên cơ thể vì rệp giường thường hút máu nhiều hơn một lần. Các vết cắn mất từ 1 đến 2 tuần mới hết.
Rệp giường thích trốn gần nơi có người hoặc thú, đó là lý do tại sao chúng chọn giường đầu tiên. Chúng có thể được tìm thấy trong nhà, ở các khách sạn, các nhà nội trú của sinh viên và các nơi tạm trú. Rệp giường có thể đi từ nơi này sang nơi khác bằng cách trốn trong quần áo, túi đeo sau lưng, hành lý và thậm chí sách vở.
Rệp giường có là điều đáng ngại cho sức khỏe hay không?
Không có bằng chứng rệp giường lây bệnh cho người. Tuy nhiên, các viên chức y tế công cộng lo ngại vấn đề rệp giường vì gãi chỗ bị rệp cắn đôi khi có thể gây nhiễm trùng da, và khiến trở nên nghiêm trọng. Thoa một lớp thuốc sát trùng hoặc kem kháng sinh vào nơi bị cắn có thể giúp ngăn ngừa việc bị nhiễm trùng.
Việc lây lan rệp giường có thể gây căng thẳng, sự lo âu, và mất ngủ đáng kể (không ngủ được). Ngoài ra, diệt cho hết rệp giường có thể là điều tốn kém và mất thời gian.
Các triệu chứng của sự nhiễm trùng da là gì?
Các triệu chứng của sự nhiễm trùng bao gồm:
– Bị đau, bị sưng, đỏ, hoặc nóng quanh nơi bị nhiễm trùng;
– Những vệt đỏ lan ra từ chỗ bị nhiễm trùng;
– Chảy mủ ở chỗ nhiễm trùng;
– Sưng hạch bạch huyết ở cổ, nách hoặc háng; và/hoặc
– Sốt hoặc ớn lạnh mà không biết nguyên nhân nào khác.
Nếu quý vị có các triệu chứng, hãy liên lạc với chuyên viên chăm sóc sức khỏe của quý vị hoặc đến phòng khám.
Các triệu chứng của phản ứng dị ứng là gì?
Một số người có thể phản ứng dị ứng khi bị rệp giường cắn, thường là một phản ứng nhỏ ở da nơi bị cắn. Trong các trường hợp hiếm hoi, một số người có thể có các phản ứng nghiêm trọng. Sự nhạy cảm dị ứng có thể gia tăng nhiều hơn khi một người bị rệp cắn nhiều chỗ. Nếu quý vị có điều lo ngại về các triệu chứng của mình, hãy gặp chuyên viên chăm sóc sức khỏe của quý vị.
Làm thế nào tôi biết mình bị rệp giường cắn?
Các vết cắn trên người quý vị, nhất là chung quanh cổ, ở hai cánh tay và bàn tay là dấu hiệu bị rệp giường. Để biết chắc có bị rệp hay không, quý vị hãy tìm các dấu hiệu sau đây:
– Những đốm sậm màu và dơ dính trên khăn trải giường, gối, nệm, khung giường, thảm, quần áo và các đồ vật khác có sự tiếp xúc sát với cơ thể quý vị. Vết bẩn là do phân và máu của những côn trùng bị đè bẹp.
– Da (cũ) rụng và các vỏ trứng nơi rệp giường núp trốn.
– Trong các trường hợp nghiêm trọng, quý vị có thể nhận
thấy một mùi hôi, có vị ngọt, ẩm mốc tiết ra từ các tuyến tiết mùi của chúng.
Quý vị nên kiểm tra những khu vực sau đây để tìm xem có rệp giường hay không:
– Tất cả bàn ghế tủ, nhất là bàn ghế tủ giường phòng ngủ, kể cả các tấm nệm và khung lò xo giường. Nếu quý vị ngủ trên sofa, hãy chắc chắn nhớ kiểm tra sofa.
– Bên trong, bên dưới, và phía sau bàn ghế tủ giường như ghế, các sofa và các hộc tủ quần áo. Quý vị có thể tháo hết đồ đạc ra để nhìn cho kỹ, và tháo các tấm áo bao ngoài ghế và sofa.
– Bên dưới các đèn và các vật dụng khác để ở bàn đầu giường.
– Các khe nứt và khe hỡ dọc các nẹp gỗ chân tường và các vách tường.
Các giấy dán tường bị rách hoặc bị sút ra, các đường viền trang trí, và phía sau các bức tranh và các tấm hình.
Tìm cách bắt một con rệp giường để nhận dạng. Liên lạc với chuyên viên kiểm soát côn trùng gây hại hoặc chính quyền y tế địa phương nếu quý vị cần sự giúp đỡ.
Làm thế nào tôi ngăn ngừa rệp giường?
Để chặn đứng việc rệp giường xâm nhập nhà quý vị:
– Không mang những món đồ có rệp giường vào nhà quý vị. Kiểm tra thật kỹ lưỡng quần áo, các túi xách đeo sau lưng và hành lý của quý vị. Khi đi du lịch, kiểm tra nơi quý vị ở để tìm xem có dấu hiệu của rệp giường hay không. Không để hành lý của quý vị ở dưới sàn và để tránh xa giường ngủ, chẳng hạn như để hành ký trên kệ.
– Thường xuyên vệ sinh nhà cửa của quý vị. Điều này bao gồm hút bụi nệm và dọn dẹp đồ đạc bừa bãi nhằm giảm thiểu những nơi rệp giường có thể ẩn náu.
– Nếu quý vị mua bàn ghế tủ và giường từ các tiệm bán đồ cũ hoặc gara xeo (garage sales), hãy kiểm tra xem có rệp giường hay không. Đừng chỉ tin lời chủ tiệm hoặc người bán, có thể họ không biết rành về rệp giường.
– Tránh nhặt bàn ghế tủ giường bỏ bên vệ đường.
– Lắp đặt hoặc sửa các lưới cửa để không cho chim, dơi
hoặc các loài thú gặm nhấn vào nhà quý vị và trở thành những con vật màng rệp giường vào nhà.
Làm thế nào để tôi diệt hết rệp giường?
Có những sự chọn lựa dùng loại thuốc không hóa chất và có hóa chất để trị sự lây lan của rệp giường. Thường thì sẽ phải cần cả hai cách. Nên nhờ sự giúp đỡ của một chuyên viên kiểm soát thú gây hại. Các công ty kiểm soát thú gây hại thường dùng các hóa chất diệt côn trùng hoặc dùng hơi rất nóng. Sẽ cần phải trị nhiều hơn một lần.
Các chủ chúng cư nên kiểm tra luật lệ của thành phố trước khi tìm cách tự mình trị rệp giường.
Các cách không dùng hóa chất để trị rệp giường
– Hút bụi tất cả những nơi có thể chứa rệp giường, kể các nệm, khung lò xo giường và giường. Vứt bao hút bụi vào trong một túi nhựa bọc kín lại. Lập tức bỏ ngay vào thùng rác có nắp đậy chặt.
– Dùng một bàn chải để chà rệp giường và trứng của chúng khỏi các đường viền nệm. Rửa các đầu vòi hút và bàn chải
bằng nước nóng với xà phòng.
– Giặt chăn giường, quần áo và các túi xách đao sau lưng bằng nước nóng và bột giặt và/hoặc sấy khô quần áo, các con thú nhồi bông và các món đồ nhỏ không thể giặt được trong máy sấy ít nhất 30 phút ở nhiệt độ cao.
— Các đồ vật không thể giặt được bằng nước nóng hoặc cho vào máy sấy thì có thể giặt bằng hơi nóng. Hơi nước nóng chỉ sẽ giết chết các rệp giường tiếp xúc với hơi nóng, vì vậy hãy di chuyển máy phun hơi nước nóng một cách từ từ để hơi nóng luồn sâu vào bên trong càng nhiều càng tốt.
– Giặt khô bằng hơi nóng (dry steam) hoặc các máy phun hơi nước nóng áp suất thấp (low-vapour steamers) là tốt nhất vì chúng không để lại nhiều sự ẩm ướt, giảm thiểu rủi ro gây nấm mốc.
– Khi quý vị cảm thấy đã diệt hết rệp giường, hãy cho nệm và các gối nằm vào trong bao gối bít kín được chế tạo để tránh không cho bất cứ rệp giường thoát ra. Nếu có một khe hỡ nhỏ ở chỗ phía cuối dây kéo fẹc-mơ-tua, hãy dùng băng keo cứng chắc (như băng keo dán đường ống) để bít kí lại. Nên nhớ rệp giường có thể sống cho tới một năm trong giường của quý vị, vì vậy tránh tháo các tấm bao gối hoặc bao nệm này ra.
– Quý vị cũng có thể dùng chất nhờn bôi trơn làm từ dầu hỏa thao vào các chân giường để ngăn không cho rệp giường chui vào giường của quý vị.
Các phương cách diệt rệp giường bằng hóa chất
– Quý vị có thể mua thuốc xịt, các sản phẩm dạng nước và bụi phun tại các tiệm bán lẻ. Hãy chắc chắn các sản phẩm đó được đăng ký chỉ để diệt rệp giường và làm theo các chỉ dẫn một cách cẩn thận.
– Cục quản lý thuốc diệt côn trùng tại Việt Nam. Hãy bảo đảm nhãn sản phẩm có số đăng ký Sản Phẩm Diệt Côn Trùng (Pest Control Products, viết tắt PCP).
– Hãy tham khảo ý kiến của các chuyên viên diệt côn trùng đủ năng lực chuyên môn trước khi phun, xịt hóa chất diệt
rệp giường.
